Vakantie en verlof nemen

Vakantie

Als werknemer heeft u ieder jaar recht op vakantie-uren (ook wel vakantiedagen genoemd). Volgens de wet is dat minimaal 4 keer het aantal uren dat u per week werkt. Werkt u 32 uur per week, dan heeft u dus recht op 128 vakantie-uren per jaar. Dit zijn de wettelijke vakantie-uren. In uw arbeidsovereenkomst of cao kan afgesproken zijn dat u meer vakantie-uren krijgt. Dit zijn de zogenaamde bovenwettelijke vakantie-uren.

Daarnaast gelden onder andere deze regels voor vakantie-uren: 

• Als u vakantie-uren wilt opnemen, vraagt u dit bij uw werkgever aan. Hij mag hier alleen bezwaar tegen maken als uw vakantie grote problemen oplevert voor het bedrijf. Dit noemen we zwaarwegende bedrijfsbelangen. Uw werkgever moet u dit dan binnen 2 weken na uw aanvraag schriftelijk laten weten. Doet uw werkgever dat niet, dan kunt u de vakantie-uren opnemen. 
• Uw werkgever moet u de mogelijkheid geven om elk jaar uw wettelijke vakantie-uren op te nemen. Uw werkgever mag daar geen bezwaar tegen maken. Ook niet om zwaarwegende bedrijfsbelangen. Overleg wel altijd met uw werkgever wanneer u uw uren wilt opnemen. 
• Als u ziek bent of zwangerschapsverlof of bevallingsverlof heeft, bouwt u gewoon vakantie-uren op. 
• Uw wettelijke vakantie-uren blijven nog een half jaar geldig na het jaar waarin u ze heeft opgebouwd. U mag met uw werkgever schriftelijk een langere termijn afspreken. 
• U mag de bovenwettelijke vakantie-uren verkopen voor geld, maar uw werkgever moet het daarmee wel eens zijn. 

Ga naar wettelijke regels voor vakantiedagen op rijksoverheid.nl

Vakantiegeld

U heeft ieder jaar wettelijk recht op vakantiegeld (ook wel vakantiebijslag of vakantietoeslag genoemd). Dit is minimaal 8% van het bruto jaarsalaris en kan alleen minder zijn als dat in uw cao staat. Op uw loonstrook staat hoeveel vakantiegeld u krijgt. Daarnaast gelden onder andere deze regels:

• Het vakantiegeld wordt berekend over uw loon van het afgelopen jaar (meestal van mei tot mei). Sommige cao’s wijken hiervan af.
• U krijgt minimaal 1 keer per jaar vakantiegeld, meestal in mei of juni. Afspraken hierover staan in de arbeidsovereenkomst of in de cao.
• Ook als u ziek bent, bouwt u vakantiegeld op. Tijdens zwangerschaps- en bevallingsverlof betaalt UWV uw vakantiegeld. Dit ontvangt u meestal gewoon via uw werkgever.
• Als uw arbeidsovereenkomst eindigt, krijgt u nog vakantiegeld over de maanden waarin u bij uw werkgever heeft gewerkt. U krijgt dat bij het laatste loon dat u ontvangt. Heeft u voor een heel jaar vakantiegeld gekregen, maar stopt u eerder met werken? Dan moet u een deel van het vakantiegeld terugbetalen dat u heeft gekregen.

Ga naar vakantiegeld op rijksoverheid.nl

Zwangerschaps- en bevallingsverlof

Als u zwanger bent, heeft u recht op zwangerschapsverlof. Na de bevalling heeft u recht op bevallingsverlof. Het totale verlof duurt minimaal 16 weken. Bent u zwanger van een tweeling of meerling, dan duurt het totale verlof minimaal 20 weken. Tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof betaalt UWV uw zwangerschaps- en bevallingsuitkering. Deze ontvangt u meestal gewoon via uw werkgever, net als uw loon.

Zwangerschapsverlof

De periode tot en met uw bevalling is het zwangerschapsverlof. U mag kiezen of u 6 of 4 weken voor de dag na de uitgerekende bevallingsdatum met verlof gaat. Kiest u voor 4 weken, dan heeft u 2 weken extra bevallingsverlof. Wordt de baby na de uitgerekende bevallingsdatum geboren, dan wordt uw zwangerschapsverlof verlengd met de dagen tussen de uitgerekende datum en de bevalling. Dit verlof kan daardoor langer duren dan 6 weken. Uw totale verlof kan dus meer dan 16 weken zijn.

Bevallingsverlof

Dit is de periode na uw bevalling. Het bevallingsverlof duurt minstens 10 weken.

Flexibel verlof opnemen

Na uw bevalling bent u verplicht minimaal 6 weken bevallingsverlof aaneengesloten op te nemen. Als u een werkgever heeft, kunt u na die 6 weken de rest van het verlof gespreid opnemen. Dit overlegt u met uw werkgever. Doe dit binnen 3 weken na de start van uw bevallingsverlof.

Lees meer over zwangerschap en bevalling: verlof en uitkering (uwv.nl)

Ga naar zwangerschapsverlof en bevallingsverlof op rijksoverheid.nl

Geboorteverlof

Als uw echtgenote of partner bevalt, heeft u bij een fulltime functie recht op 5 dagen betaald geboorteverlof. Voor de bevalling zelf kunt u calamiteitenverlof opnemen. U mag daarnaast 3 dagen ouderschapsverlof opnemen. Dit is onbetaald verlof, tenzij het anders is afgesproken in uw arbeidsovereenkomst of in de cao.

U moet het geboorteverlof en ouderschapsverlof opnemen binnen 4 weken na de geboorte van de baby of nadat de baby uit het ziekenhuis is thuisgekomen.

Ga naar geboorteverlof op rijksoverheid.nl

Aanvullend geboorteverlof

U kunt ook recht hebben op aanvullend geboorteverlof. Dit verlof duurt minimaal 1 week en maximaal 5 weken. U mag dit verlof binnen 6 maanden na de bevalling flexibel opnemen. Dit kan nadat u eerst het standaard geboorteverlof van 1 keer uw werkweek heeft opgenomen.

Ga naar aanvullend geboorteverlof (uwv.nl)

Ouderschapsverlof

Na uw geboorteverlof kunt u ouderschapsverlof opnemen. Als u dit verlof wilt opnemen, moet u rekening houden met onder andere deze wettelijke voorwaarden:

• U kunt ouderschapsverlof opnemen voor kinderen tot 8 jaar.
• U mag 26 keer het aantal wekelijkse werkuren aan verlof opnemen per kind.
• Het verlof is onbetaald, tenzij in uw contract of cao anders is afgesproken.
• Beide ouders mogen ouderschapsverlof opnemen.
• U vraagt het ouderschapsverlof schriftelijk aan bij uw werkgever. Dit doet u minimaal 2 maanden voor u met verlof gaat.

Ga naar ouderschapsverlof op rijksoverheid.nl

Betaald ouderschapsverlof

Vanaf 2 augustus 2022 kunt u een deel van het ouderschapsverlof ook betaald opnemen. U ontvangt dan voor maximaal 9 werkweken een uitkering van UWV. U kunt het verlof in het eerste jaar na de geboorte van uw kind opnemen. Dit kan in 1 keer achter elkaar of flexibel.

Adoptieverlof en pleegzorgverlof

Als u een pleegkind of adoptiekind in huis neemt, mag u hiervoor verlof opnemen. Daarvoor gelden onder andere de volgende wettelijke regels:

• U vraagt het verlof bij uw werkgever aan en minimaal 3 weken voordat u het wilt opnemen.
• U heeft recht op maximaal 6 weken adoptie- en pleegzorgverlof.
• U mag het verlof gespreid over een periode van 26 weken opnemen. Dit kan ingaan vanaf 4 weken voordat het kind in huis komt.
• U vraagt samen met uw werkgever bij UWV een uitkering aan voor de periode van het verlof.

Ga naar adoptie en pleegzorg: uitkering en verlof (uwv.nl)

Ga naar adoptieverlof en pleegzorgverlof op rijksoverheid.nl

Kortdurend en langdurend zorgverlof

Als uw partner, kind of ouder ziek is, mag u volgens de wet kortdurend of langdurend zorgverlof opnemen. Dit geldt ook voor zussen, broers, kleinkinderen, grootouders, huisgenoten en bekenden. Uw werkgever mag dit verlof alleen weigeren als hij een reden heeft die belangrijk is voor het bedrijf. Tijdens het zorgverlof bouwt u wel vakantiedagen op, maar uw salaris is afhankelijk van het soort verlof en van de afspraken met uw werkgever.

Kortdurend zorgverlof

U mag ieder jaar maximaal 2 keer uw wekelijkse werkuren opnemen voor kortdurend zorgverlof. Tijdens dit verlof krijgt u volgens de wet minimaal 70% van uw salaris. In het bedrijf waar uw werkt, kunnen andere afspraken gelden die in de cao of met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging gemaakt zijn.

Langdurend zorgverlof

Heeft u langer verlof nodig, bijvoorbeeld wanneer uw partner ernstig ziek is, dan mag u langdurend zorgverlof opnemen. Voor het langdurend zorgverlof geldt onder andere het volgende:

• U vraagt het verlof schriftelijk aan bij uw werkgever en minstens 2 weken voordat het verlof ingaat.
• Het verlof duurt maximaal 6 keer uw wekelijkse werkuren en u moet het opnemen binnen een jaar na de 1e dag van het verlof.
• Tijdens dit verlof heeft u volgens de wet geen recht op salaris, maar in het bedrijf waar u werkt, kunnen andere afspraken gelden. Deze afspraken zijn dan in de cao of met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging gemaakt.

Ga naar kortdurend en langdurend zorgverlof op rijksoverheid.nl

Calamiteitenverlof

Bij persoonlijke omstandigheden waarvoor u onverwacht vrij moet nemen, kunt u calamiteitenverlof opnemen. Een calamiteit is bijvoorbeeld een sterfgeval, een bevalling of een lekkage in het huis. Hoelang calamiteitenverlof duurt, hangt af van de reden van het verlof. Het calamiteitenverlof is volgens de wet een betaald verlof, maar in het bedrijf waar u werkt kunnen andere afspraken gelden. Deze afspraken zijn dan in de cao of met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging gemaakt.

Ga naar calamiteitenverlof op rijksoverheid.nl